Bijdragen aan het verduurzamen van de energievoorziening in Nederland. Dertig jaar geleden vond een groep idealisten in de provincie Zeeland dat het anders kon met de energieproductie. Toen de eerste windturbines op de markt kwamen, haakten zij aan en was de Coöperatieve Windenergie Vereniging Zeeuwind een feit. Daar waar de focus de afgelopen 30 jaar op windenergie heeft gelegen, is het nu ook tijd om te kijken naar andere mogelijkheden om de energietransitie in Zeeland te versnellen. Bijvoorbeeld met zonne-energie. Maar hoe doe je dat? En waar begin je als je de mogelijkheden ziet, maar niet weet hoe je het praktisch moet aanpakken?
Van het bouwen van een nieuw rekenmodel voor een windpark naar het onderzoeken van de mogelijkheden van Zon op Bedrijfsdaken (ZoB). Het was eigenlijk toeval dat Zeeuwind, via Triodos Bank, in contact kwam met Stel…. Zeeuwind zocht een adviseur voor het nieuwe rekenmodel en kwam bij Stel… terecht, terwijl Stel… – toevalligerwijs – precies op dát moment bezig was met het uitrollen van ‘Zon op Bedrijfsdaken’. Het concept waarin Zeeuwind kansen zag, maar niet wist hoe ze dat praktisch konden aanpakken. We spreken met Teus Baars, directeur-bestuurder van Zeeuwind. Over de energietransitie in de provincie Zeeland, de wind, de zon én de toekomst.
Zeeuwind laat de provincie Zeeland ‘Leven van de Wind’
Met ruim 2.500 leden, waaronder alle 13 Zeeuwse gemeenten, bedrijven, verenigingen, stichtingen én particulieren, is Zeeuwind één van de grootste windcoöperaties in Nederland. Zeeuwind wil de energietransitie in de provincie Zeeland versnellen en het gebruik van wind- en andere vormen van duurzame energie stimuleren. Zeeuwind laat de provincie Zeeland ‘Leven van de Wind’ én van de zon. Op dit moment realiseert Zeeuwind samen met Stel… het ‘Zon Offensief Zeeland’. Tot nu toe doen 24 Zeeuwse bedrijven daaraan mee met in totaal 7,5 hectare dakoppervlak. Dat is goed voor maar liefst 7,5 MW aan duurzame zonne-energie.
Hoe gaat Zeeuwind te werk?
Al dertig jaar lang werkt Zeeuwind aan projecten die de energietransitie in de provincie Zeeland versnellen. Denk aan het plaatsen van windturbines, het verzorgen van aanbiedingen aan particulieren voor de aanschaf van zonnepanelen en warmtepompen, energiebesparingsprojecten en het ondersteunen van burgerinitiatieven.
Teus Baars: “De afgelopen jaren hebben we al veel bereikt, maar we zien ook: de energietransitie vraagt méér. Daarom moeten én willen we kijken naar andere vormen van duurzame energieopwekking. De zon was daarin voor ons een voor de hand liggende keuze.”
Naast concrete (technische) projecten, kijkt Zeeuwind – als burgercoöperatie – ook naar het sociale aspect: laten zien hoe burgers en inwoners van Zeeland zelf kunnen bijdragen aan de energietransitie.
Teus Baars: “In het begin lag onze focus heel sterk op de techniek. Nu vragen we ons veel meer af: hoe krijgen we mensen mee? En hoe kunnen we naast het realiseren van concrete projecten ook bijdragen aan dat stukje gedragsverandering? Want uiteindelijk werken duurzame projecten pas als je er als mens ook écht wat mee gaat doen. Daar is nog een enorme winst te behalen.”
Het meekrijgen van mensen betekent ook: het meekrijgen van ondernemers en bedrijven in de provincie Zeeland. Teus: “Ik zag heel veel ongebruikte bedrijfsdaken waar ik wat mee wilde. Maar ik had geen idee hoe ik dat moest aanpakken. Zo is de samenwerking met Stel… ontstaan.”
Wat was de rol van Stel... bij Zon Offensief Zeeland?
Teus Baars: “In eerste instantie zat ik met Hage de Vries (partner Stel…) om tafel om te praten over een nieuw rekenmodel voor windparken. Daar hebben we het maar 2 minuten over gehad. Want daarna hebben we nog 2 uur lang een inspirerende brainstorm gehad over andere duurzame mogelijkheden voor ons als burgercoöperatie. Van daaruit zijn we uiteindelijk ‘Zon Offensief Zeeland’ gestart.”
Met Zon Offensief Zeeland realiseren Zeeuwind en Stel… samen zonnestroom op bedrijfsdaken.
Teus Baars:“Door het Zon op Bedrijfsdaken-concept van Stel… te combineren met onze financieringsmogelijkheden en ervaring met het beheer van wind- en zonneparken, konden we samen een comfortabele start geven aan het ZoB-project in Zeeland. Voor ons beide een echte win-win situatie: ik zag er al kansen in maar wist niet hoe ik het concreet moest aanpakken en Stel… zocht juist plekken om het concept te kunnen uitrollen. Daardoor konden we in september 2016 heel snel van start.”
De samenwerking tussen Zeeuwind en Stel… in Zon Offensief Zeeland biedt ondernemers in de provincie drie voordelen:
- Ontzorging. Samen zorgen Zeeuwind en Stel… ervoor dat ondernemers geen omkijken meer hebben naar het rondkrijgen van de financiering of het oriënteren op de technische installatie voor het opwekken van zonne-energie.
- Lage investeringskosten. De schaalvergroting (door de bedrijfsdaken te bundelen en daarmee het beschikbare dakoppervlak te vergroten) leidt tot fors lagere (aan)loop kosten.
- Financiering. Eén groot zon-pv project is vanwege zijn grootte aantrekkelijk voor investeerders en banken, zodat het mogelijk is om de panelen (deels) met een bancaire lening te financieren.
Ook kunnen ondernemers die wel een dak ter beschikking hebben, maar niet willen investeren toch deelnemen en hun elektriciteitsverbruik vergroenen.
Wat doet Stel... in de praktijk?
In september 2016 ging Zon Offensief Zeeland van start. Stel… was verantwoordelijk voor het inhoudelijke verhaal en Zeeuwind kon vanuit de vereniging de Zeeuwse ondernemers bij elkaar brengen. Op de uitnodiging voor de eerste informatiebijeenkomsten in Goes en Middelburg kwamen dan ook veel ondernemers af.
Teus Baars: “Hierdoor hebben we een snelle start kunnen maken met ZoB. In de eerste maand hadden we al de medewerking om maar liefst 3 MW op bedrijfsdaken te realiseren. Dit voorjaar is daar 4,5 MW bijgekomen en we hebben inmiddels ook de SDE+ beschikkingen binnen voor deze 7,5 MW.”
Zon Offensief Zeeland is dus meters aan het maken. De projecten gaan nu allemaal de realisatiefase in. Samen met Stel… onderzoekt Zeeuwind hoe dat juridisch én praktisch ingeregeld moet worden. Hoe regel je bijvoorbeeld de verzekeringen en recht van opstal? Welke daken zijn wel en niet geschikt voor een zonnestroominstallatie? En het allerbelangrijkste: hoe verbind je je ideaal met de realiteit? Oftewel: hoe zet je je ambitie om in een concrete bijdrage om de energietransitie te versnellen?
Teus Baars: “Het is heel fijn om in dit hele proces een sparringpartner als Stel… te hebben. We hebben een persoonlijke klik en gezamenlijke ambitie en ik kan daardoor met mijn vragen bij ze terecht. Het team van Stel… is open en ambitieus. We hebben daardoor een heel dynamische samenwerking. We ontwikkelen en creëren dit project echt sámen. We delen ideeën en zoeken samen naar oplossingen. Dat is heel leuk en vooral inspirerend.”
Hoe kijkt Zeeuwind naar de toekomst?
Teus Baars: “Natuurlijk willen we Zon Offensief Zeeland – en daarmee ZoB – verder uitrollen. Nu de eerste SDE+ subsidies zijn toegekend, kunnen we gaan inventariseren welke bedrijven écht mee willen doen en daarna gaan realiseren. We zijn ook al bezig met het enthousiasmeren en werven van nieuwe ondernemers om mee te doen in de nieuwe SDE+ ronde in het najaar van 2017.”
Daarnaast onderzoekt Zeeuwind de mogelijkheden om als coöperatie te investeren in het verduurzamen van particuliere woningen. Door in de toekomst bewoners een menukaart aan te bieden met verschillende wooncomfort-abonnementen in plaats van energiecontracten. “Dit project staat nog in de kinderschoenen en is heel spannend en leuk. Ook hierover heb ik contact met Jeroen en Hage om te kijken hoe we dit idee kunnen verankeren”, aldus Teus. Wordt vervolgd!
Ook Zon op Bedrijfsdaken realiseren?
Wilt u, net als Teus Baars van Zeeuwind, de energietransitie in uw gemeente of provincie versnellen door middel van Zon op Bedrijfsdaken? Neem dan contact op met Jeroen Willems van Stel… .Dit kan telefonisch op 0343-445 398, of per e-mail via de contactbutton.